این برنامه به نقد و بررسی کتاب مبانی علم حساب نوشته گوتلوب فرگه، فیلسوف و ریاضیدان آلمانی، اختصاص یافت که با حضور آقای طالب جابری، مترجم کتاب و آقای رضا احمدی، استاد حوزه و دانشگاه، در تاریخ 16 اردیبهشت ماه 1397 برگزار شد.
در ابتدای این نشست، آقای طالب جابریبه بیان انگیزه خود از ترجمه کتاب و جایگاه این کتاب در عالم فلسفه تحلیلی پرداخت و گفت: «به واسطه اینکه تحصیلات بنده پیش از فلسفه در رشته مهندسی بوده است، مسائل تحلیلی همواره بخشی از علایق من را شکل داده است. همچنین مواجهه با زبان و فکر و پرسشهای فرگه میتواند راه را برای درک بهتر دیگر فیلسوفان تحلیلی باز کند و از این جهت جایگاه والایی در سنت تحلیلی دارد. کتاب مبانی علم حساب در کنار کتاب «مفهوم نگاشت» از مهمترین آثار در فلسفه تحلیلی محسوب میشود. این کتاب دومین کتاب فرگه محسوب میشود و در پنج فصل تدوین شده است. تلاش فرگه در جهت استوارساختن علم حساب و ریاضیات بر قوانین منطقی در این دو کتاب متبلور شده است.» مترجم کتاب مبانی علم حساب در ادامه نکاتی را در مورد ساختار کتاب ارائه کرد و افزود: «فرگه در این کتاب به منظور تعریف اعداد و مفهوم عدد ناچار است به بسیاری از مسائل منطقی و فلسفی بپردازد. او ابتدا دیدگاههایی را نقد میکند که عدد را صفتی از اشیاء یا تصوری ذهنی میدانند و از این طریق، به نقد روانشناسیگری رایج در زمان خود میپردازد. او در پاسخ اظهار میدارد که عدد همانند رنگ و سختی صفتی برای اشیاء نیست، بلکه خود یک عین مستقل محسوب میشود. همچنین هر عددی صفات خاص خودش را دارد».
آقای احمدی، منتقد کتاب، در ابتدای سخنان خود به بیان اجمالی از تاریخ فلسفه تحلیلی و جایگاه فرگه در تدوین آن پرداخت و گفت: «فرگه را باید، به پاس کوششها و مساعی وی در برگردان گزارههای ریاضی به منطق، پدر فلسفه تحلیلی نام نهاد. هدف اصلی فرگه این بود که متقنترین مبانی را برای ریاضیات فراهم آورد؛ چرا که به زعم او منطق در زمره دقیقترین مبانی قرار دارد.» او در ادامه ریشههای فکری فرگه و چرایی توجه ویژه او به منطق را مورد توجه قرار داد و افزود: «رویکرد غالب در خاستگاه فکری آلمان آن دوران توجه وافر به روانشناسیگرایی بود و به باور فرگه، منطق نیز از هجمههای روانشناسیگرایی در امان نمانده است و از این رو، معتقد بود که منطق باید به امور عینی بپردازد نه امور ذهنی؛ چنانچه روانشناسی میپنداشت» احمدی در انتها به بیان نکاتی در مورد ساختار ترجمه کتاب پرداخت و ضمن تشکر از مترجم کتاب بابت دقت و زحمتی که بابت ترجمه کتاب متحمل شدند، پرسشهایی را در مورد ترجمه برخی از جملات بیان کرد که مترجم کتاب در انتها جلسه به آنها پاسخ داد.